یکی از زبانهای عام منطقه مانند پشتو را صحبت کرده میتوانند. از آغاز قرن بیست میلادی تحقیق و تحلیل در بارۀ فونولوژی و دستور زبان زبان وامایی و همچنان فرهنگ و تاریخ گوینده گان این زبان صورت گرفته است. این یک زبان نوشتاری نیست.
منطقه گرفته شده است. نظر به موقعیت جغرافیایی سه لهجه در زبان وامایی وجود دارد که عبارتند از: اشکونی، گرمسانه و سانی.
مطابق سروی زبانی که در سال ۲۰۱۱ صورت گرفته بود، در افغانستان تقریباً ۴۰۰۰۰ گویندۀ زبان اشکونی زنده گی میکنند، بیشتری از گوینده گان اشکونی
زبان وامایی یکی از خانوادۀ زبانهای جنوبی نورستان است، که در مناطق کوهستانی ولایات کنر و نورستان به آن صحبت میشود. در ولایت نورستان در ولسوالی های واما، دوآب و نورگَرام این زبان تکلم میشود و در ولسوالی چپه دره ولایت کنر مردم به این زبان صحبت میکنند. نام وامایی از قریۀ بزرگ در این