در دهۀ گذشته الفبای لسان واخانی ترتیب داده شده است که منتظر تصویب از طرف ادارۀ موبوطه است. این الفبا برای تدریس سواد آموزی در لسان مادری، ثبت فرهنگهای شفاهی و ساختن اشعار و قصه های جدید استفاده میشود.
واخانی دارای تاریخ غنی شفاهی است و در طول تاریخ سینه به سینه این همه به نسلها انتقال داده شده است که شامل قصه های فلکلوری، ضرب المثلها، چیستانها، اشعار، و غیره میباشد.
واخانی یکی از لسانهای پامیری است، که تقریباً ۱۷۰۰۰ گوینده گان آن در ولسوالی واخان بدخشان زنده گی میکنند. مردم دیگری که به این لسان تکلم میکنند در تاجکستان، پاکستان و چین زنده گی میکنند. واخانی یک لسان قدیمی است که از بسیار وقت بدینسو در واخان به آن تکلم میشود.
منابع
مقالات علمی
نشانه گذاری تشخیص دهنده بر فاعلهای واخانی
تیزس ماستری که در آن سیستم حالت اسمها و ضمایر واخانی تشریح شده است.
بسوی یک تحلیل جدید واژه بستهای واخانی
این مقالۀ علمی سال ۲۰۱۵ واژه بستها را در لسان واخانی تحلیل میکند.
دانلود
پند و نصیحت
مجموعۀ ضرب المثلها و گفتنی های پند آمیز واخانیان در زبانهای دری و واخانی.
کتابهای بزرگ واخانی
این کتابها برای این مقصد است که استادان آن را با صدای بلند به شاگردان بخوانند ترتیب شده است، هر یک از این کتابها بالای یک حرف لسان واخانی تمرکز دارد.
کتاب الفبای واخانی
این کتاب حروف الفبای واخانی را تدریس میکند و برای هر حرف لغات کلیدی را ارایه میکند.
کیبورد واخانی
این فایل کیبورد زبان واخانی برای استفاده در ویندوز است.
آشنا ساختن به حروف جدید زبان واخانی
برای شاگردانی که خط دری را یاد دارند، این کتاب ۱۵ آن حرف واخانی را معرفی میکند که در الفبای دری وجود ندارد. این کتاب برای شاگردانی است که خط دری را یاد دارند.
کتاب ابتدایی زبان واخانی - کورس سواد آموزی
این کتاب به متعلمین مکاتب و آن بزرگ سالانی که لسان دری را خوانده نمیتوانند خط زبان واخانی را یاد میدهد.
کتاب ابتدایی زبان واخانی - صنف اول
این کتاب سال اول سواد آموزی لسان واخانی است که برای اطفال اختصاص داده شده است.
کتاب فعالیت
این کتاب تمرینی برای سال اول تعلیمی سواد آموزی است.
کتاب ابتدای - صنف دوم
این کتاب سال دوم سواد آموزی لسان واخانی است که برای متعلمین صنف اول میباشد و بعد از وقت مکتب برای آنها تدریس میشود.